-
Wycieczki
-
Niezbędnik
Dzień pierwszy. Na Kiczorę (784 m) i do Rajczy
Ujsoły-Poczta (PKS — 560 m) — Kiczora (784 m) — znaki czarne, 1-1.15 g. — Nickulina — Rajcza (490 m) — znaki żółte, 2.30-2.45 g.; GOT 10 pkt.
Szlak czarny stanowi łącznik pomiędzy Ujsołami a głównym grzbietem Lipowskiego Wierchu, którędy przebiegają znaki żółte z Romanki przez halę Rysiankę do Rajczy. Rozległe panoramy można podziwiać zarówno przy podejściu na Kiczorę, jak też w drodze do Rajczy.
Początek szlaku ok. 500 m od centrum Ujsoł w kierunku Rajczy, w miejscu ujścia Danielki do potoku Ujsoła, ok. 50 m poniżej przystanku PKS Ujsoły-Poczta. Tu również rozpoczynają się znaki zielone na Rycerzową (por. Dzień czwarty). Znaki czarne przez ok. 50 m wiodą szosą w stronę centrum wsi wracając na wspomniany przyst. PKS, a przed murowaną zabytkową kapliczką z 1866 r. skręcają na polną drogę w lewo na płn. wsch.
Koło grupy zabudowań Ujsoł, szeroką kamienistą drogą wkraczamy na pola i stok Kiczory (784 m) jednostajnie podchodząc na wsch. Im wyżej, tym rozleglejsza otwiera się panorama: w tyle widoczny jest Muńcuł i wylot doliny Danielki, w dole Ujsoły, na prawo na płd. Kubiesówka z przekaźnikiem telewizyjnym, a w głębi Bednarów Beskid w paśmie granicznym.
Znaki czarne podchodzą stromiej i łukiem w prawo na wsch., kierując się na trawers stoku Kiczory. Widok na płn. poszerza się o Radiowiec oraz Wielką i Małą Zabawę. Wśród krzaków jałowca droga obchodzi od płd. grzbiet Kiczory nad widoczną na prawo doliną Bystrej oraz lokalną drogą z Ujsoł w kierunku Złatnej. Na wsch. oglądamy odległy stąd Lipowski Wierch (najwyższy punkt n.p.m. na obszarze gminy Ujsoły — 1324 m), oraz stożki Palenicy i Sypurznia, a na ostatnim planie Pilsko. Na rozwidleniu dróg należy utrzymać dotychczasowy kierunek marszu (z Ujsoł 30 min).
Szlak osiąga granicę świerkowego lasu i wznosi się jednostajnie na płn. wsch., a dalej łukiem na płn. do przecięcia grzbietu. Koło źródła skręcamy w prawo na wsch. nadal trawersując podszczytową część Kiczory. Następnie szlak skręca w lewo i polami podchodzi na płn. na jej szczyt (784 m). Widać stąd Boraczy Wierch, Lipowski Wierch oraz Pilsko.
Tuż pod szczytem przechodzimy na trawers stoku kierując się do świerkowego lasu. Po prawej stronie w dole widoczne domy osiedla Zapolanka. Obchodząc Kiczorę łukiem na płn. wsch. i wsch., obniżamy się nieznacznie na płytką przełęcz (murowana kapliczka), gdzie spotkamy znaki żółte z Romanki do Rajczy.
W tym miejscu należy skręcić w lewo, na szlak żółty. Stokiem o wzrastającym nachyleniu obniżamy się na płn. zach. Na prawo stoją dwa samotne domostwa, a z drugiej strony doliny potoku Nickulina wznosi się Sucha Góra (1042 m). Obok pojedynczego domu zejście staje się łagodniejsze, pas pól zwęża się i dochodzimy do granicy lasu z widokiem (po lewej) na zalesione stoki Kiczory (784 m). Wysokopiennym lasem świerkowym szlak prowadzi jednostajnie w dół, przecina drogę, a nieco niżej osiąga skrzyżowanie trzech dróg oraz zbieg dwóch potoków na wyrównanym już terenie (od Kiczory 30 min).
Boczną doliną potoku wśród pól i kęp lasu dochodzimy krótko do głównej drogi we wsi Nickulina i murowanej kapliczki, obok której skręcamy na lewo. Idąc przez Nickulinę z biegiem potoku o tej samej nazwie mijamy sklep spożywczy, prewentorium dla dzieci i drewniany most. Droga wiedzie przez pas lasu, potem obok szklarni, a w dali ukazuje się zalesiony grzbiet Małej Zabawy leżący po drugiej stronie doliny Soły.
Szlak mija centrum Nickuliny (na skrzyżowaniu należy wybrać lewe odgałęzienie) i zmienia stopniowo kierunek z zach. na płn.-zach. Wkrótce ukazują się pierwsze domy Rajczy i Zakład Produkcji Drzewnej. Między zabudowaniami szlak doprowadza do szosy Żywiec — Zwardoń oraz doliny Soły, gdzie skręca w prawo w stronę stacji kolejowej. Od tego miejsca praktyczniej jest szlak opuścić i skierować się szosą w lewo do centrum Rajczy i przystanku PKS koło kościoła parafialnego, skąd powrócimy autobusem do swojej bazy w Ujsołach (od miejsca zejścia ze szlaku żółtego do przyst. PKS w Rajczy ok. 10 min).
RAJCZA (490 m) to duża wieś letniskowa w górnym biegu Soły, położona u południowych podnóży pasma Wielkiej Zabawy, główny ośrodek życia gospodarczego w południowej części Żywiecczyzny. Centrum posiada miejski charakter zabudowy.
Pierwsze wzmianki o Rajczy pochodzą z 1608 r., założona została jednak prawdopodobnie już wcześniej na prawie wołoskim. A. Komoniecki w „Dziejopisie Żywieckim” wspomina, że w 1628 r. było w Rajczy 11. zarębników (okres 1608 — 1626 był na Żywiecczyinie szczególnie istotny dla wzmożonego osadnictwa typu zarębkowego i lokalizacji wsi zarębnych). W1669 r. król Jan Kazimierz przed odjazdem z Żywca dał pozwolenie na budowę kościoła w Rajczy ofiarowując równocześnie dla świątyni obraz Madonny. Drewniany kościół parafialny stanął w Rajczy w 1674 r. Obecny kościół pochodzi z 1890 r., a w jednym z bocznych ołtarzy zachował cenny dar Jana Kazimierza z 1669 r. Ponadto w wyposażeniu kościoła m.in. sygnaturka z 1677 r. W XIX w. Habsburgowie żywieccy wybudowali w Rajczy zameczek myśliwski (obecnie sanatorium przeciwgruźlicze). Sąsiadująca z Rajczą wieś Nickulina jest znanym i popularnym ośrodkiem kolonijnym.
Przejście trasy wycieczki w kierunku przeciwnym: Rajcza — Nickulina — Kiczora, 1.45 g. — Ujsoły-Poczta 2.30 g.; GOT 10 pkt.
Tekst pochodzi z przewodnika turystycznego „7 dni w Ujsołach”
autorstwa Andrzeja Matuszczyka.
Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa - Kraków 1989
Copyright 2009 © 365 dni w Beskidach, Inspired by Alpha Studio